Από τις 3 το πρωί δυνάμεις τάγματος 400 Γερμανών των ΕΣ-ΕΣ απέκοψαν το Κατσιπόδι και το Νέο Κόσμο απ’ την υπόλοιπη αμυντική διάταξη του 2ου συντάγματος μας στην περιοχή Αη Γιάννη-Κατσιπόδι-Α’ νεκροταφείο. Είχαν στη διάθεσή τους και 20 θωρακισμένα οχήματα, πολλούς ομαδικούς όλμους και πολυβόλα. Η διάταξή τους ήταν οργανωμένη σε βάθος και σε διαλεγμένα επίκαιρα οχυρά σημεία.
Ένα δεύτερο τάγμα ιταλών φασιστών δύναμης 400 ανδρών είχε πάρει θέσεις προς την πλευρά της Νέας Σμύρνης. Κι αυτό το τάγμα διέθετε άφθονο βαρύ οπλισμό.
Τέλος ένα μικτό τάγμα από γερμανοτσολιάδες - μπουραντάδες και χωροφύλακες, δύναμης 450 ανδρών, με 15 μασκοφόρους. ανέλαβε την εκτέλεση του αιματηρού οργίου στις συνοικίες μας. Επικεφαλής αυτού του τάγματος ήταν ο Πλυτζανόπουλος, ο Μπουραντάς κι ο Γκίνος.
Με τηλεβόες καλούσαν όλους τους άνδρες από 16 - 60 χρόνων να συγκεντρωθούν στην πλατεία του Φάρου, στην ΕΘΕΛ της λεωφόρου Συγγρού και στην αρμένικη εκκλησία «Άγιος Γρηγόριος"..
Εκεί, κάτω από την εποπτεία των Γερμανών αξιωματικών και με τη βοήθεια των μασκοφόρων, μέσα σε βρισιές, ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια και λογχισμούς ξεχώριζαν τους οργανωμένους αγωνιστές του ΕΛΑΣ και τα στελέχη των Εαμικών οργανώσεων.Τους έστηναν στον τοίχο και τους εκτελούσαν κατά ομάδες με πολυβόλο.
Στο Φάρο επικεφαλής των εκτελεστών ήταν ο ανθυπασπιστής των γερμανοτσολιάδων Γεώργιος Ζαχαρόπουλος. που εκτέλεσε 34 μαχητές του λόχου του Βύρωνα και 80 άλλα στελέχη των πολιτικών μας οργανώσεων.
Έξω από το εργοστάσιο της ΕΘΕΛ εκτέλεσαν 20 μαχητές του ΕΛΑΣ του Ιου τάγματος και 60 άλλους αγωνιστές. Ανάμεσά τους ήταν οι Δημήτρης Μόνος, Τάσος Βασιλόπουλος, Νίκος Κόλιας, ο Σπύρος Κίτρινος, και ο Δημήτρης Μπαρουτίδης το σεμνό παλικάρι που τράβηξε την κουκούλα από το μασκοφόρο που τον υπόδειξε κι αποκάλυψή τον προδότη Θανάση Μπαξεβανίδη. Όλοι τους πέσανε με το κεφάλι ψηλά σαν λαϊκοί αγωνιστές.
Μετά το μεσημέρι κι ύστερα από συστηματικό πλιάτσικο, οι γερμανοτσολιάδες ρίξανε βενζίνη και κάψανε ολόκληρο το συνοικισμό του Δουργουτιού. Παράγκες και βίος χιλιάδων ανθρώπων, ακόμη γυναικόπαιδα και άρρωστοι γέροι, έγιναν παρανάλωμα του πυρός των αδίσταχτων δολοφόνων.
Το απόγευμα μετέφεραν προς το κέντρο της Αθήνας και σε συνέχεια στο Χαϊδάρι περίπου 2.500 ομήρους πατριώτες.
Ο εχθρός σε αυτή του την επιχείρηση πέτυχε στον αιφνιδιασμό. Οι πληροφορίες μας ήταν ότι θα χτυπήσουν μόνο το συνοικισμό του Δουργουτιού. Δεν ξέραμε ότι θα έπαιρναν μέρος και τα δυο τάγματα των γερμανοϊταλών με τα θωρακισμένα και τους όλμους.
Έτσι δυο λόχοι του Ιου τάγματος από 120 άνδρες μαζί με τη διοίκηση του τάγματος (Γιάννη Κυριακίδη) βρέθηκαν το ξημέρωμα κυκλωμένοι μέσα στο μπλόκο. Μαζί τους ήταν κι ο λόχος του Βύρωνα με 60 άνδρες που είχε κατέβει στο Κατσιπόδι για ανασυγκρότηση μετά το χτύπημα που δέχτηκε στις 7.8.44 στη συνοικία του
Η επαφή της διοίκησης του 2ου συντάγματος με το Ιο τάγμα διακόπηκε κι έτσι ο Γιάννης Κυριακίδης (Λευτέρης) ενεργούσε πλέον με απόλυτη πρωτοβουλία.
Από το ξημέρωμα, αφού αμύνθηκε με τις δυνάμεις του περίπου 1 ώρα, διαπίστωσε ότι δε θα μπορούσε ν’ αντέξει για πολύ μπροστά στην πλημμυρίδα των εχθρών. Έτσι σκέφτηκε ορθά να ακολουθήσει την ταχτική της λούφας. Διέταξε να κρύψουν οι μαχητές τον οπλισμό τους και να κρυφτούν και οι ίδιοι σε έρημα σπίτια, αποθήκες, πηγάδια κλπ.
Και οι μεν δυο λόχοι του Ιου τάγματος τα κατάφεραν αρκετά καλά. εκτός από 20 μαχητές που έκαναν το λάθος να ακολουθήσουντο πλήθος στην EΘΕΛ. Εκεί τους αναγνώρισαν οι μασκοφόροι κι εκτελέστηκαν επί τόπου μαζί με άλλους 60 αγωνιστές μας των πολιτικών οργανώσεων. Ο λόχος όμως του Βύρωνα έπαθε φοβερή πανωλεθρία, γιατί βρέθηκε μακριά από τη συνοικία του και οι περισσότεροι μαχητές υποχρεώθηκαν να εμφανιστούν με το πλήθος στην πλατεία του Φάρου. Απ’ αυτούς οι μασκοφόροι αναγνώρισαν 34 που εκτελέστηκαν κι αυτοί επί τόπου, μαζί με τους άλλους 80 αγωνιστές της αντίστασης.
Στις 6 και 30 το πρωί στο σταθμό διοίκησης του 2ου
Συντάγματος είχαμε συγκεντρωθεί ο διοικητής ταγματάρχης Γ. Κιλισμανής (Γύλος), Ο καπετάνιος του συντάγματος Θ. Αργυροηλιόπουλος, ο Β’ Καπετάνιος του συντάγματος Ορέστης Μακρής (Γιάννης)και οι μισοί περίπου αξιωματικοί του επιτελείου μας.
Αποφασίσαμε να κινητοποιήσουμε αμέσως όλες μας τις δυνάμεις και να επιτεθούμε για να διασπάσουμε το μπλόκο.
Ο Λάμπρος θα αναλάβει το ΙΙο τάγμα (του Μπούσια) και τους δυο λόχους του Ιου τάγματος που είχαν μείνει έξω απ’ τον κλοιό του μπλόκου, περίπου 150 άνδρες και θα επιτεθεί στο Κατσιπόδι εξορμώντας από τη συνοικία του Υμηττού.
Ο Γιάννης (Ορ. Μακρής) θα πάρει το 111ο τάγμα της Καισαριανής με 120 άνδρες και θα επιτεθεί από τη λεωφόρο Υμηττού
-Δαμάρεως και Φιλολάου, δια μέσου της Γούβας, προς Α ’ νεκροταφείο-Νέο κόσμο.
Σύγχρονα στείλαμε αγγελιοφόρο στο Ιο σύνταγμα για βοήθεια. Τους ζητούσαμε να προβούν στις δυο πιο κάτω ενέργειες:
α) Το Ιο τάγμα της Νέας Σμύρνης να αναπτυχθεί και να επιτεθεί σε μέτωπο από το Φάρο ως τον Άγιο Σώστη της λεωφόρου Συγγρού ενάντια στους Ιταλούς φασίστες.
β) Επίλεκτες δυνάμεις του ΙΙΙου τάγματος Νέων Σφαγείων και του ΙΙου τάγματος Καλλιθέας να διεισδύσουν στο Κουκάκι δια μέσου Παλαιών Σφαγείων και να επιτεθούν στη λεωφόρο Συγγρού απ' την Γέφυρα ως του Φις.
Ξεκινήσαμε αμέσως οι δυο καπετάνιοι αφήνοντας στο σταθμό διοίκησης το στρατιωτικό διοικητή Γύλο με το επιτελείο του Συντάγματος.
Σωστές οι ενέργειές μας, όμως μεγάλες οι δυσκολίες στην εκτέλεση αυτής της διαταγής. Σε 3 ώρες κινητοποιήσαμε τις δυνάμεις μας. Πέρασε κι άλλη μια ώρα για την προώθηση και τη διάταξη μάχης.
Όταν ήρθαμε σε επαφή με τον εχθρό, διαπιστώσαμε πως είχαμε να κάνουμε με υπέρτερες δυνάμεις Γερμανών των ΕΣ - ΕΣ με φοβερή δύναμη πυρός, πολυβόλων, όλμων και θωρακισμένων αυτοκινήτων.
Σε κάθε προσπάθεια εφόδου για κατάληψη επίκαιρων θέσεων μας απαντούσαν με χαλάζι από σφαίρες, όλμους και πολυβολισμούς από τα θωρακισμένα.
Όμως η διαταγή ήταν ΔΙΑΤΑΓΗ ! ΕΠΙΤΕΘΗΚΑΜΕ ! Και παρά τις προσπάθειες μας, η μάχη μετατράπηκε σε αγώνα θέσεων στις νότιες παρυφές της Γούβας, στην οδό Ανδροκλέους, Μετεώρων, Αυλίχου, Τιμοκλέους, Δανάης και μέσα στο Α ' νεκροταφείο,όπου είχαμε καταλάβει το βορειοανατολικό τμήμα του και καθηλωθήκαμε στους τάφους, γιατί μας χτυπούσαν τόσο απ’ το ύψωμα του Βατραχονησιού, όσο κι από την περιοχή της κεντρικής πύλης του νεκροταφείου.
Οι απώλειες μας ήταν βαριές. Όλες οι προσπάθειες μας να βρούμε αδύνατο σημείο για διείσδυση των τμημάτων μας προς Νέο Κόσμο δεν καρποφόρησαν, παρά τις ηρωικές εξορμήσεις των μαχητών μας με επικεφαλής τους μπαρουτοκαπνισμένους καπετάνιους Λεωνίδα Σιδέρη, Ορέστη, (Γιάννη Σταθάτο), Μαραμπότα και άλλους.
Με ενθουσιασμό, πίστη και πείσμα έπεφταν στη φωτιά της μάχης. Είχαν απόλυτη εμπιστοσύνη στην καθοδήγησή τους.
Τελικά δεν καταφέραμε ούτε εμείς, ούτε ο καπετάν Λάμπρος στο Κατσιπόδι. ούτε και το Ιο τάγμα της Νέας Σμύρνης να σπάσουμε τον κλοιό των καλά οχυρωμένων γερμανοϊταλών.
Το θετικό αποτέλεσμα αυτών των συγκρούσεων ήταν οι δεκάδες απώλειες που επιφέραμε στον εχθρό και το γεγονός ότι είχαμε καταφέρει για ΠΡΩΤΗ ΦΟ ΡΑ να πραγματοποιήσουμε ενάντια στον εχθρό ένα έστω υποτυπώδες « αντιμπλόκο». Τους πολεμούσαμε έχοντας τους σχεδόν πολιορκημένους. Η μόνη οδός υποχώρησης τους ήταν η λεωφόρος Συγγρού!
Νωρίς το απόγευμα, όταν άρχισαν να υποχωρούν οι εχθροί με τους 2500 ομήρους στη λεωφόρο Συγγρού προς το κέντρο,δέχτηκαν ισχυρό χτύπημα από τις επίλεκτες ομάδες του ΙΙου και ΙΙΙου Τάγματος του 1ου Συντάγματος που είχαν εισχωρήσει απ’ την Καλλιθέα — Παλαιά Σφαγεία, στο Κουκάκι.
Μπροστά στο εργοστάσιο « ΦιΞ » χτύπησαν αιφνιδιαστικά και με αποφασιστικότητα τις οπισθοφυλακές του εχθρού και κατάφεραν να εξοντώσουν ένα γερμανό ανθυπολοχαγό και 30 γερμανούς και γερμανοτσολιάδες.
Πάνω στη φασαρία της μάχης κατάφεραν να το σκάσουν και να γλυτώσουν την ομηρία περίπου 500 πατριώτες απ’ το τέλος της φάλαγγας της πορείας προς το κέντρο της Αθήνας.
Θα ήταν όμως σοβαρό λάθος μου να περιοριστώ στην περιγραφή των καθαρά στρατιωτικών επιχειρήσεων αυτής της ημέρας,γιατί έτσι δε θα είχαμε ολόκληρη την εικόνα της αντίστασης του αγωνιζόμενου λαού, ενάντια σε αυτούς τους φριχτούς εγκληματίες.
Ίσως οι εκτελέσεις και η ένοπλη πάλη του ΕΛΑΣ να ήταν απ’ τα κύρια γεγονότα αυτής της μέρας. Όμως δεν ήταν τόσο αποφασιστικά όσο οι άλλες δυναμικές εκδηλώσεις του αγωνιζόμενου λαού των συνοικιών της Αθήνας. Τεράστιες μάζες αγανακτισμένων πολιτών σε κάθε συνοικία, κάτω από την καθοδήγηση της ΚΟΑ και των κομματικών Αχτίδων, ξέσπασαν σε δυναμικά συλλαλητήρια διαμαρτυρίας μπροστά στα Αστυνομικά Τμήματα και τις πλατείες όλων των συνοικιών. Με ομιλίες και συνθήματα καλούσαν το λαό ν’ αγωνιστεί με θάρρος και αποφασιστικότητα ενάντια στα εγκληματικά σχέδια των Γερμανών και των Ράλληδων, να σταματήσουν τα μπλόκα, οι εκτελέσεις και οι μαζικές συλλήψεις ομήρων.
Ένα χαρακτηριστικό γεγονός εκείνης της μέρας, δείχνει ανάγλυφα το μέγεθος και το βάθος αυτού του παλλαϊκού ξεσηκώματος, στον προωθημένο σταθμό διοίκησης του ΙΙΙου τάγματός μας, στα νότια της Γούβας, είχαν μαζευτεί εκατοντάδες νέοι και ώριμοι άνδρες που μας ζητούσαν επίμονα όπλα για να πολεμήσουν κιαυτοί. Τους φώναζα να καλυφτούν απ' τα εχθρικά πυρά και να περιμένουν για να πάρουν τη θέση των τραυματισμένων μαχητών μας. Τελικά για να τους "ξεφορτωθώ» ζήτησα να έρθει να μιλήσουμε όποιος είναι τεχνικός ή τεχνίτης οικοδόμος. Εμφανίστηκαν 5 χτιστάδες οικοδόμοι. Τότε τους δίνω διαταγή να οργανωθούν σε ένα λόχο Μηχανικού με 4 διμοιρίες. Τους «ονόμασα» αμέσως αξιωματικούς, όρισα και το λοχαγό και τους έδωσα οδηγίες πώς να οργανώσουν τις διμοιρίες τους και να τεθούν αμέσως «επί το έργον», δηλαδή να βρουν κασμάδες, λοστούς και φτυάρια και να κλείσουν τους κύριους δρόμους της παράταξής μας, πίσω απ' τα μαχόμενα τμήματα, ώστε, αν επιτεθεί ο εχθρός με τα θωρακισμένα αυτοκίνητα, να τον εμποδίσουμε να μας σκορπίσει.
Έτσι και έγινε. Σε μισή ώρα είχαν αρχίσει τη δουλειά και σε δυο ώρες είχαν φτιάξει 5 οδοφράγματα με τα πιο παράξενα υλικάπου είχαν φέρει.
Ήταν τα ΠΡΩΤΑ ΟΔΟΦΡΑΓΜ ΑΤΑ της μαρτυρικής Αθήνας μας! Προλετάριε, τι μπορείς να κάνεις όταν το ΘΕΛΗΣΕΙΣ !
Μέσα σε μισή ώρα είχε σχηματιστεί ο λόχος μηχανικού του ΙΙου τάγματος!
Ολόκληρος ο λαός μας, ανεξάρτητα από πολιτικές τοποθετήσεις, ακολουθούσε με εμπιστοσύνη το ΕΑΜ στον αγώνα για την Εθνική Απελευθέρωση και για μια κυβέρνηση βγαλμένη από το λαό και για το λαό.
Το ηφαίστειο κόχλαζε, ήταν έτοιμο να εκραγεί. Η επαναστατική κρίση στη χώρα μας έφτανε πια στο κατακόρυφο, στο ξέσπασμα.
Ακόμη κι οι Κατσάμπηδες-Μποδοσάκηδες έλεγαν πως είναι εαμίτες και πρόσφεραν προϊόντα και λίρες για τον εαμικό αγώνα (φυσικά, όχι γιατί το πίστευαν, αλλά για να εξασφαλίσουν τη «πισινή», όπως λέγαμε τότε κοροϊδεύοντάς τους). Από το Λαναρά φτιάξαμε λίγο αργότερα τις στρατιωτικές στολές του ΕΛΑΣ του Α’ Σώματος Αθήνας.
Αυτά λοιπόν, που γράφουν οι πληρωμένοι «κονδυλοφόροι» της δεξιάς εδώ και 40 χρόνια, ότι δήθεν το ΕΑΜ ήταν μια μικρή δυναμική μειοψηφία που «τρομοκρατούσε» την τεράστια πλειοψηφία των φιλήσυχων ελλήνων, είναι κούφια λόγια των λογής - λογής « σφουγγοκωλάριων καλαμαράδων» της «εθνικοφροσύνης», που τα γραφτά τους τελικά ο λαός μας τα πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων της ιστορίας.
Μια και μόνη είναι η αλήθεια. Αν η ηγεσία του αγώνα, μας έδινε διαταγή να πάρουμε την εξουσία στην Αθήνα τη μέρα της αποχώρησης των γερμανών, που ήταν και η κρίσιμη στιγμή της λαϊκής εξέγερσης, όχι μόνο θα την παίρναμε χωρίς να ρίξουμε ούτε μια τουφέκια, αλλά αντίθετα θα χρειαζόταν να καταβάλουμε υπεράνθρωπες προσπάθειες για να συγκρατήσουμε τη λαϊκή εξέγερση και να σώσουμε όλο το «σκυλολόι» των συνεργατών του εχθρού απ’ τη λαϊκή Νέμεση.
Τελικά τέτοια διαταγή δε μας δόθηκε ποτέ!
Το μπλόκο αυτό ήταν το τελευταίο που μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν οι Γερμανοί στις ανατολικές συνοικίες.
Από τις 9 Αυγούστου ως το τέλος του μήνα οργανώνεται το 2ο
Σύνταγμα για επιθετικές επιχειρήσεις για την προώθησή του προς το κέντρο της Αθήνας.
Την 1 Σεπτέμβρη απελευθερώνει το Παγκράτι από τα ΕΣ-ΕΣ των παπαγιώργηδων και στα μέσα του Σεπτέμβρη προωθεί τη μετωπική γραμμή στον Ιλισό και στο Στάδιο.
Στο εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του αρχείου της ΕΡΤ «Το χρονικό της Εθνικής Αντίστασης» στο 14ο επεισόδιο, με τίτλο «η οργανωμένη τρομοκρατία των κατακτητών» και στο χρονικό σημείο 43΄.46΄΄ υπάρχει η μαρτυρία του Τάσου Παναγιωτόπουλου που είχε συλληφθεί στο μπλόκο στο Δουργούτι.
πηγή: Ο ΕΛΑΣ της Αθήνας του Ορέστη Μακρή (Γιάννη)
0 Σχόλια