Γιώργος Λιάλιος - Καθημερινή
«Ποιος σχεδιάζει την Αθήνα;». Το ερώτημα αυτό έθεσε την προηγούμενη Τετάρτη σε ανοιχτή εκδήλωσή του το Ιδρυμα Schwarz και η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη. Στόχος ήταν να διερευνήσει, μέσα από τη συγκεκριμένη εκδήλωση και αυτές που θα ακολουθήσουν, αν υπάρχει μια συνεκτική ιδέα, ένα μεσοπρόθεσμης διάρκειας όραμα για την Αθήνα και πώς αυτό υπηρετείται.
Το ερώτημα αυτό δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. Την τελευταία διετία, η κυβέρνηση παρουσίασε μια σειρά από μεγάλες πολεοδομικού χαρακτήρα παρεμβάσεις (καμία βέβαια δεν θα μπορούσε ακριβώς να χαρακτηριστεί ανάπλαση), στις οποίες ο ιδιωτικός τομέας, είτε μέσω εταιρειών είτε μέσω ιδρυμάτων, παίζει καθοριστικό ρόλο.
Στο Τατόι, η κυβέρνηση ανέθεσε στο υπουργείο Πολιτισμού (παρότι δεν έχει χωροταξικές ή πολεοδομικές αρμοδιότητες ή εμπειρία) τον χειρισμό του όλου εγχειρήματος. Το υπουργείο ανέθεσε με τη σειρά του στο Ιδρυμα Λασκαρίδη να πραγματοποιήσει μελέτη βιωσιμότητας (την εκπόνησαν οι KPMG, ASPA και American Appraisal). Πρόσφατα ανατέθηκε στο ίδρυμα να εξειδικεύσει τη μελέτη αυτή, η οποία παρουσιάστηκε μεν δημόσια, αλλά ουδέποτε δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση.
Στο παραλιακό μέτωπο ανακοινώθηκε ότι θα γίνει ένας ενιαίος πεζόδρομος και ποδηλατόδρομος από το ΣΕΦ έως το Σούνιο. Η ωρίμανση της μελέτης ανατέθηκε στο ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο δεν έχει καμία προηγούμενη εμπειρία σε θέματα αναπλάσεων, ενώ στην οργάνωση του project εμπλέκεται η εταιρεία Dimand. Για το ΟΑΚΑ ανακοινώθηκε ότι εκπονείται ένα «master plan αξιοποίησης και εκσυγχρονισμού». Διά στόματος του υφυπουργού Αθλητισμού κ. Αυγενάκη, το master plan έγινε με την πολύτιμη στήριξη της εταιρείας Dimand. Τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης υφιστάμενων γηπέδων ωριμάζουν μέσω του ΤΑΙΠΕΔ. Το σχέδιο, όπως παρουσιάστηκε, περιλαμβάνει και αδιευκρίνιστες συμπληρωματικές εμπορικές χρήσεις.
Τέλος, το κυβερνητικό πάρκο στην ΠΥΡΚΑΛ προωθείται από το υπουργείο Ανάπτυξης, και εδώ με τη βοήθεια της Dimand. Δεν έχει γίνει καμία διαβούλευση και προφανώς δεν έχει εξεταστεί επιστημονικά η συνέπεια της «εκκένωσης» του κέντρου της πόλης από τις διοικητικές χρήσεις. Οι επιστήμονες βλέπουν «κατάργηση» της πολυλειτουργικότητας του κέντρου υπέρ του real estate.
Πολλά λείπουν από τις κυβερνητικές προτάσεις. Κατ’ αρχάς, ένα ενιαίο, συνεκτικό σχέδιο που να υπηρετείται με όλα αυτά (λαμβάνοντας υπόψη τυχόν συνέργειες και αλληλεπιδράσεις), καθώς το Ρυθμιστικό της Αθήνας (2014) δείχνει απαξιωμένο και βρίσκεται πλέον υπό αναθεώρηση. Λείπει επίσης μια ενιαία αρχή που να προωθεί τις παρεμβάσεις αυτές στον δημόσιο χώρο: τα εγχειρήματα προωθούνται από διαφορετικά υπουργεία ή το ΤΑΙΠΕΔ, ενώ το υπουργείο Περιβάλλοντος είναι «εξαφανισμένο», περιορίζεται στα απολύτως απαραίτητα από τη νομοθεσία, όπως στη γνωμοδότηση από το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων. Ακόμα και το τι συζητείται στο ΚΕΣΥΠΟΘΑ δεν είναι γνωστό, αφού τα πρακτικά ή οι εισηγήσεις και τα έγγραφα που κατατίθενται δεν δημοσιοποιούνται, ενώ το μόνο που τυγχάνει δημοσιότητας είναι μια περίληψη για κάποιες από τις αποφάσεις.
Λείπει και κάτι ακόμα: οι ανοιχτοί αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί, αυτοί που θα αναδείξουν το εγχώριο σχεδιαστικό ταλέντο (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αν διεξάγονταν δεν θα μπορούσαν να συμμετέχουν και αρχιτέκτονες από το εξωτερικό). Οι απευθείας αναθέσεις σε έναν κλειστό κύκλο γραφείων (χωρίς αυτό να μειώνει την ικανότητα αυτών στους οποίους ανατίθενται, αλλά δεν είναι αυτό το ζητούμενο), είτε μέσω των ιδρυμάτων είτε μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, έχουν πλέον γίνει ο κανόνας. Στην πρωτεύουσα όλα μοιάζουν σήμερα να γίνονται τυχαία, ανάλογα με μια εφήμερη πολιτική ή οικονομική ατζέντα.
0 Σχόλια