Ο ΜΕΜΟΣ (ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ) ΜΑΚΡΗΣ (1913 - 1993) είναι ο γλύπτης της κεφαλής του Πολυτεχνείου, το σύμβολο του αντιδικτατορικού φοιτητικού αγώνα! Τα χαρακτηριστικά του αγάλματος είναι του καινοτόμου ιστορικού ,ΝΙΚΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ(1911 - 1989), φίλου και συναγωνιστή του Μακρή, με τον οποίο από το 1945 είχαν καταφύγει στη Γαλλία μετά τα Δεκεμβριανά!Με πρωτοβουλία τότε του ΟΚΤΑΒΙΟΥ ΜΕΡΛΙΕ, διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα, το Γαλλικό Κράτος προσέφερε μια σειρά υποτροφιών σε νεαρούς καλλιτέχνες και επιστήμονες, που με το πλοίο Ματαρόα έφθασαν στον Τάραντα της Ιταλίας και από εκεί με τρένο στο Παρίσι!. Και οι δύο είχαν πολεμήσει στο μέτωπο της Αλβανίας, συμμετείχαν στην Εθνική Αντίσταση και επέστρεψαν στην Ελλάδα μετά την πτώση της δικτατορίας! Ο Σβορώνος δίδαξε στα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Κρήτης, όπου ανακηρύχθηκε διδάκτορας, υπήρξε διευθυντής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και δεν είχε άμεση σχέση με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
Ο Μακρής, που λόγω της πολιτικής του δράσης, απελάθηκε από τη Γαλλία το 1950,είχε εγκατασταθεί όλα αυτά τα χρόνια στη Βουδαπέστη, όπου κατάφερε με το γλυπτικό του έργο να εκφράσει το όραμα του για έναν καλύτερο κόσμο με γνώμονα τον άνθρωπο και να γίνει ένας από τους πιο γνωστούς Ευρωπαίους γλύπτες της μεταπολεμικής περιόδου ! Με καταγωγή από τους Παξούς, ο αγιογράφος και ξυλογλύπτης παππούς του εγκαταστάθηκε στην Πάτρα, όπου άνοιξε εργαστήριο!Ο πατέρας του NΙΚΟΛΑΟΣ ,ήταν έμπορος σταφίδας, που μετά τη χρεοκοπία του αναγκάστηκε να μεταφέρει την οικογένεια του σ'ένα μικρό σπίτι στην Κυψέλη, ενώ η μάνα του ΒΑΓΕΝΑ ΜΑΡΙΑ ήταν από τα Καλάβρυτα από οικογένεια προεστών ,που είχαν λάβει μέρος στην επανάσταση! Ήταν ο μεσαίος από τα επτά παιδιά της οικογένειας του και αναγκάστηκε να πάει σε νυκτερινό σχολείο στην Πλάκα και να κάνει κάποιες βιοποριστικές δουλειές.
Πηγαίνοντας στον στρατό, του αναθέτουν να φτιάξει ένα ηρώο και του δίνουν τη δυνατότητα να παρακολουθεί και το προπαρασκευαστικό τμήμα της ΑΣΚΤ. Στη δικτατορία του Μεταξά αναγκαζότανε να κρύβεται για να μην συλληφθεί.Τελειώνει με βραβεία την Σχολή του με καθηγητές τον ΜΙΧΑΛΗ ΤΟΜΠΡΟ και τον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ και γίνεται φίλος με τον ΘΑΝΑΣΗ ΑΠΑΡΤΗ.Στη Γαλλία τον ακολούθησε με δικά της έξοδα η ζωγράφος ΕΛΕΝΗ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ, με την οποία είχε σχέση .Μένουν μαζί μέχρι το 1948,που γνωρίζει τη σερβογαλλίδα χαράκτρια ΖΙΖΉ ΝΤΟΥΚΑ ΣΕΡΝΙΤΣ (1923 -2014), την οποία παντρεύεται το 1950.Ασχολείται με την γλυπτική του και συνδέεται με αγωνιστές διαφόρων εθνικοτήτων από τον χώρο της Αριστεράς, ενώ συμμετέχει και σε εκθέσεις. Μετά την απόφαση της απέλασης του, τους δίνουν μόνο δύο ημέρες για να φύγουν και η μόνη χώρα που δέχεται και τη γυναίκα του είναι η Ουγγαρία, όπου το 1954 γεννιέται η κόρη τους ΚΛΕΙΩ!
Το 1963 δωρίζει το έργο του "Ειρήνη"στον Δήμο της ΔΑΦΝΗΣ, έναν δήμο με σημαντική προσφορά στην αντίσταση και με γνωστό τον "ΜΠΛΟΚΟ ΤΟΥ ΦΑΡΟΥ" .O δήμαρχος κ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, τον προσκαλεί να παραστεί στα αποκαλυπτήρια, όμως όχι μόνο δεν του επιτρέπεται, αλλά του αφαιρούν και την ελληνική ιθαγένεια.Το 1966 η Γαλλία του επιτρέπει την είσοδο στη χώρα ,ενώ το 1967 η διορισμένη δημοτική αρχή απ'την απριλιανή δικτατορία του Δήμου ΔΆΦΝΗΣ, τεμαχίζει το 2,5 μ. γλυπτό του και το πετάει στα σκουπίδια!Το 1978 επιστρέφουν οικογενειακώς στην Αθήνα και εγκαθίστανται στο Μετς, περνώντας όμως και ένα μεγάλο διάστημα στη "μητριά πατρίδα"!Το 1979 διοργανώνεται μια μεγάλη αναδρομική έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη και δωρίζει το έργο του "Προς τιμή των νεκρών" στο ΕΜΠ για τους νεκρούς της εξέγερσης του 1973!
 |
| Ειρήνη 1964, ανοξείδωτο ατσάλι, ύψος 2,50μ., Δήμος Δάφνης (καταστράφηκε επί δικτατορίας) Πηγή: http://dp.iset.gr |
Έχει τιμηθεί από την Ουγγαρία με το" Βραβείο του άριστου καλλιτέχνη" και με το "Δάφνινο Στεφάνι"!Το ντοκιμαντέρ για τη ζωή του, του ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΤΟΥΠΗ ,συμπαραγωγής Ελληνικής και Ουγγρικής τηλεόρασης βραβεύτηκε στο φεστιβάλ του Σικάγου.Ο ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ έγραψε το βιβλίο "Ο βίος και η πολιτεία του Μέμου Μακρή".Έργα του υπάρχουν σε πολλά μέρη όλου του κόσμου ,αλλά και της Ελλάδας όπως Το "Αιγαίο" στην Μαρίνα της Νέας Μάκρης, ο ανδριάντας του ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΊΟΥ στο Δημαρχείο του Βόλου,ο ανδριάντας του ΠΑΥΛΟΥ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗ στο Φαληρικό Δέλτα, η " Πάππισα Ιωάννα" στο Θέατρο ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ ,ο "Δον Κιχώτης στο Κατράκειο με μοντέλο τον ΜΑΝΟ ΚΑΤΡΑΚΗ, ο ανδριάντας του ΜΑΚΑΡΙΟΥ στο Προεδρικό Μέγαρο Κύπρου ,το άγαλμα του Μπελογιάννη στην Αμαλιάδα κλπ. Το Πανεπιστήμιο Θράκης τον εξέλεξε "επίτιμο διδάκτορα" και οι τρεις μαζί, με τη γυναίκα του και την κόρη τους,που είναι κι αυτή χαράκτρια, κάνουν μια κοινή έκθεση στην Καβάλα. Πέθανε το 1993 στην Αθήνα, μετά από σύντομη ασθένεια. Μετά τον θάνατο του έγιναν δύο εκθέσεις με έργα του.Μία στο Κατράκειο της Νίκαιας το 1994 και η πρώτη και τελευταία στη γενέτειρα του την Πάτρα το1995 .
0 Σχόλια