Για τα παιδιά που φοίτησαν στο 3ο Δημοτικό Σχολείο Υμηττού τη δεκαετία του ’80 και αρχές της δεκαετίας του ’90 (1987-1991), το όνομα Σταμάτης Σκαμπαρδώνης σίγουρα κουβαλά ευχάριστες αναμνήσεις. Εξαιρετικός δάσκαλος, αλλά και παιδαγωγός. Ευγενής και τρυφερός με τα παιδιά, προσπαθούσε όχι μόνο να τους μάθει γράμματα αλλά και να διαμορφώσει χαρακτήρες που αργότερα θα λειτουργήσουν ως αξιόλογοι άνθρωποι στην κοινωνία.
Ο Σταμάτης Σκαμπαρδώνης γεννήθηκε στην Αθήνα το Φλεβάρη του 1960, όταν ακόμη υπήρχαν γειτονιές και χώμα για να παίζουν τα παιδιά. Σπούδασε στην Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και αφιερώθηκε στην εκπαίδευση για 35 χρόνια.
«Στο πάζλ της ζωής μου παίζουν πρωταρχικό ρόλο οι τέχνες και ο πολιτισμός. Σπούδασα φωτογραφία στη σχολή FOCUS και όταν έχω χρόνο φωτογραφίζω, αλλά συγχρόνως φτιάχνω μικρές και μεγάλες ιστορίες. Έτσι συμμετείχα και στον διαγωνισμό του Ιανού «Η Αθήνα και το βιβλίο» με το διήγημά μου «Ο κ. Μενέλαος διαβάζει και γυαλίζει» που διακρίθηκε ανάμεσα στα 10 καλύτερα διηγήματα».
Τον Ιούνιο του 2020 εκδόθηκε το βιβλίο του «Τα Φαναράκια του Αιγαίου» από τις εκδόσεις Εύμαρος και σε εικονογράφηση Άλκηστης Οικονομοπούλου, ένα εξαιρετικό παιδικό διήγημα που έλαβε πολύ καλές κριτικές.
Η δημοσιογράφος Νόρα Ράλλη, στην Εφημερίδα των συντακτών, σε κριτική της που δημοσιεύτηκε στις 3 Οκτωβρίου του 2020, έγραψε τα εξής:
«Θα είμαι ειλικρινής από την αρχή: λατρεύω το παιδικό βιβλίο! Λάθος… Λατρεύω το καλό παιδικό βιβλίο! Λάθος πάλι… Θα μπορούσα να ζήσω διαβάζοντας μόνο καλά παιδικά βιβλία. Ναι, αυτή είναι η αλήθεια.Θεωρώ τεράστιο ταλέντο όποιον μπορεί να γράψει ένα πραγματικά καλό βιβλίο για πιο μικρούς αναγνώστες, πιστεύω ότι είναι ιδιαίτερο δύσκολο, δεν αρκεί να είσαι καλός στο γράψιμο ή την εικονογράφηση, χρειάζεται και κάτι ακόμα. Αν ήξερα ακριβώς τι είναι αυτό το «κάτι», θα έγραφα καλά παιδικά βιβλία. Ξέρω όμως να το αναγνωρίζω και γι’ αυτό γράφω για καλά παιδικά βιβλία.Το τελευταίο βιβλίο του σπουδαίου Σταμάτη Σκαμπαρδώνη δεν χρειάζεται τόσους προλόγους. Καθώς όμως στα «Φαναράκια του Αιγαίου» του (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εύμαρος) ζωντανεύει φαινομενικά άψυχα αντικείμενα, είπα να ξεκινήσω κάνοντας ακριβώς το ίδιο για το βιβλίο αυτό καθαυτό.Ο συγγραφέας μας ήταν τυχερός. Και το παραδέχεται: γεννήθηκε εκείνες τις δεκαετίες που υπήρχαν ακόμα γειτονιές και χώμα και τα παιδιά έπαιζαν εκεί και μ’ αυτό. Ίσως γι’ αυτόν τον λόγο και τα φαινομενικά άψυχα αντικείμενα που προαναφέραμε να είχαν πάντοτε ζωή και προσωπικότητα στα δικά του μάτια. Ίσως να ‘χουν και στην πραγματικότητα… ποιος ξέρει;Αυτό που ξέρουμε είναι πως παλιά γυάλινα μπουκάλια μπορούν να κάνουν την επανάστασή τους, να γίνουν κομμάτι της αλλαγής και να μετατραπούν σε φαναράκια που θα στείλουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα στο Αιγαίο: Είμαστε μαζί σας. Καλώς μας ήρθατε. Ειρήνη – Όχι στον πόλεμο.Ο συγγραφέας εμπνέεται έναν μικρό Οδυσσέα, που, αντί να κάνει ο ίδιος ένα μεγάλο ταξίδι, στέλνει το μήνυμά του να ταξιδέψει μακριά: πάει στη Συκαμιά, μια πανέμορφη παραλία της Λέσβου, όπου φτάνουν οι πρόσφυγες (που δεν τους θέλουμε πλέον – όχι;) και μαζί με τη βοήθεια ντόπιων ψαράδων, του δασκάλου και των συμμαθητών του αλλά και μιας οικογένειας μπουκαλιών, της κας και του κου Γαλακτένιου, προσπαθεί να επικοινωνήσει με τους πρόσφυγες που βρίσκονται στη θάλασσα: «Σας περιμένουμε» είναι το μήνυμά του. «Είμαστε φίλοι σας».Το βιβλίο ο Στ. Σκαμπαρδώνης το αφιερώνει μεταξύ άλλων και στη γιαγιά Μαρίτσα που αγκάλιαζε τα προσφυγόπουλα (τότε. Γιατί τώρα, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο). Και επιλέγει ένα μικρό παιδί, αντί για μια ηλικιωμένη γυναίκα, για να μεταφέρει το δικό του, υπέροχο μήνυμα.Η εικονογράφηση, που μοιάζει με κολάζ παιδικών ζωγραφιών, ανήκει στην Άλκηστη Οικονομοπούλου, ένα νέο κορίτσι με ειδικές σπουδές στον τομέα της, η οποία πιστεύει πως η τέχνη διαμορφώνει πραγματικότητες… Πόσο δίκιο έχει. Το να ανοίξεις ένα καλό παιδικό βιβλίο είναι σίγουρα μια καλή αρχή».
Λίγα λόγια για την ιστορία του βιβλίου
Ο Οδυσσέας ετοιμαζόταν όλο το προηγούμενο διάστημα για το ταξίδι στη Λέσβο. Είχε μαζέψει τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης για τους πρόσφυγες.
«….Η μεγάλη μέρα έφτασε! Χαιρέτησε τη μητέρα και τ’ αδέρφια του και μαζί με τον πατερά και τους φίλους του τα μπουκάλια τράβηξαν για το λιμάνι του Πειραιά. Μπήκαν βιαστικά με το αυτοκίνητο στο πλοίο και στη συνέχεια ανέβηκαν στην καμπίνα. Ήταν γλυκός ο καιρός και ο πατέρας του πρότεινε να πάνε στο κατάστρωμα. Τότε είδε μπροστά του, στην προβλήτα του λιμανιού, σαν σκηνικό θεάτρου, εκατοντάδες σκηνές με πρόσφυγες να συνωστίζονται σε λίγα τετραγωνικά. Άκουσε φωνές παιδιών που έτρεχαν γελώντας και φωνάζοντας χωρίς να ξέρουν τι τους περιμένει αύριο. Δεν είναι λοιπόν μόνο η Λέσβος, είναι και ο Πειραιάς και ο Ελαιώνας και πολλά άλλα μέρη, σκέφτηκε ο Οδυσσέας. Πολλά ήταν τα ερωτήματα στον πατέρα του και λίγες οι απαντήσεις. Είχε ακούσει και πρωτύτερα στο ραδιόφωνο ότι εκείνη τη χρονιά, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, είχαν χαθεί στη Μεσόγειο στην προσπάθειά τους να φτάσουν, να πατήσουν στην Ευρώπη εκατοντάδες πρόσφυγες, ανάμεσά τους και 150 παιδιά….»
Τα Φαναράκια του Αιγαίου είναι ένα βιβλίο για την ειρήνη, την αλληλεγγύη και την συνύπαρξη των λαών. Ένα βιβλίο που μας δίνει την ευκαιρία να κουβεντιάσουμε με τα παιδιά μας, με τους μαθητές μας, αυτά τα καίρια και πανανθρώπινα ζητήματα.
0 Σχόλια